کارایی پلی آکریل آمید و پلی وینیل استات در سله و جوانه زنی گندم تحت شبیه ساز باران

استفاده از موادی مانند پلیمرها جهت بهبود ساختمان خاک و در نتیجه کاهش تراکم و مقاومت سطح خاک برای افزایش جوانه-زنی بذرها ضروری است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر پلی وینیل استات و پلی اکریل آمید بر برخی ویژگیهای فیزیکی خاک و جوانه زنی گندم در خاکهای مارنی غرب استان زنجان در سال 1389 انجام گرفت. محلول پلی اکریل آمید (pam) و پلی وینیل-استات (pvac) در چهار سطح شامل صفر(شاهد)، 34/33، 67/66 و 100 کیلوگرم در هکتار با چهار تکرار به سطح 32 نمونه خاک هر کدام به وزن 15 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی پاشیده شد. نمونه های خاک به داخل جعبه هایی نفوذپذیر به ابعاد 30 سانتیمتر در 50 سانتیمتر و عمق 20 سانتیمتر ریخته شدند و بذرهای گندم به فاصله پنج سانتیمتر از هم در عمق 2 سانتیمتری خاک کاشته شدند. جعبه ها تحت چهار رخداد باران شبیه سازی شده با شدت 40 میلیمتر بر ساعت به مدت 30 دقیقه با فاصله زمانی چهار روز قرار گرفتند. تراکم خاک بر اساس جرم مخصوص ظاهری با استفاده از استوانه فلزی و مقاومت سطح به وسیله نفوذ سنج اندازه گیری شدند. درصد جوانه زنی با محاسبه نسبت تعداد جوانه ها به تعداد بذر های کاشته شده در هر جعبه مشخص گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری 18spss, استفاده شد. نتایج نشان داد که اثر pam بر تشکیل خاکدانه ها (01/0p<) و پایداری آن (001/0p<) معنی دار بود. اثر pvac نیز بر تشکیل خاکدانه ها (001/0p<) و پایداری آن (05/0p<) معنی دار بود. مصرف pam بر خلاف pvac منجر به کاهش قابل توجه آب قابل دسترس گیاه شد (05/0p<). اثر pam بر تراکم خاک (001/0p<) و مقاومت سطح خاک (05/0p<) معنی دار بود. همبستگی معنی دار مثبتی بین مقدار مقاومت سطح خاک و مقدار تراکم (05/0p< و 72/0r2=) تحت تاثیر مصرف pam وجود داشت. اثر pvac بر تراکم خاک (001/0p<) و مقاومت سطح خاک (001/0p<) نیز معنی دار بود. همبستگی معنی دار مثبتی بین مقاومت سطح و تراکم خاک تحت تاثیر pvac (001/0p< و 97/0r2=) مشاهده شد. اثر pam و pvac بر جوانه زنی معنی دار بود (05/0p<). بیشترین جوانه زنی در تیمار 33/33 کیلوگرم در هکتار pam (96 درصد) و تیمار 100 کیلوگرم در هکتار pvac (39/95 درصد) مشاهده شد. این تحقیق نشان داد که با مصرف pamو pvac به دلیل بهبود ساختمان خاک، اثر تخریبی قطرات باران بر سطح خاک کاهش یافت و جوانه زنی بذرهای گندم افزایش یافت. با توجه به اینکه pvac بر خلاف pam اثر منفی بر آب قابل دسترس گیاه نداشت و قابل تجزیه در طبیعت می باشد، می تواند به عنوان پلیمری جایگزین برای کاهش فرسایش خاک و افزایش تولید محصول در خاکهای مذکور باشد.